کاربرد اینترنت اشیا در صنایع مختلف

اینترنت اشیا علم جدیدی نیست و سالهاست در حال تکامل و گسترش است. کشورهای پیشرفته سرمایه‌گذاری‌های کلانی در این رابطه انجام داده‌اند و به دستاوردهای بسیاری رسیده‌اند. کشور ما نیز زیرساخت‌های کاربرد اینترنت اشیا را دارد و در حال پیشرفت در این زمینه هستیم. IOT در مورد هر وسیله‌ای که بتوان اطلاعات آن را جمع‌آوری کرد و به صورت کاربردی به اجرا درآورد، حضور دارد. هر شیء در اطراف ما پتانسیل این را دارد که به اینترنت متصل شود و رفتار ما با خودش را برنامه‌ریزی کند. این اجسام از یخچال خانه شروع می‌شود تا صنایع بزرگ که در خدمت انسان هستند. اینترنت اشیاء بسیار گسترده است و تمام زندگی بشر را پوشش می‌دهد.

بیایید فرض کنیم که یخچال خانه شما یک یخچال هوشمند است. در این صورت زمانی که مثلا جای شیر و یا تخم مرغ‌ها خالی شود، بر روی گوشی موبایل خود یک پیغام از طرف یخچالتان دریافت می‌کنید. در مرحله بعد اگر شما وقت خرید ندارید این کار را به عهده خود یخچال می‌گذاریم و او از طرف شما با توجه به اطلاعات حساب بانکی که قبلا در آن ذخیره کرده‌اید، این اقلام را به صورت آنلاین سفارش می‌دهد و شما آن‌ها را درب منزل دریافت می‌کنید. وقتی اینترنت اشیا در مورد یک شیء کوچک، به این مقدار می‌تواند کارایی داشته باشد مسلما در صنایع بزرگ تأثیر بسیار بیشتری خواهد داشت.

اینترنت اشیا در ایران

شبکه اینترنت اشیا در حال گسترش است و همه ابعاد زندگی ما را در برمی‌گیرد. این مقاله به مثال‌ها و کاربردهای اینترنت اشیا در صنایع مختلف می‌پردازد. چه پروژه‌های IOT که تاکنون اجرا شده‌اند و چه آن‌هایی که نشده‌اند اما پتانسیل عملی شدن را دارند.

کاربرد اینترنت اشیا در هوشمندسازی کارخانه‌ها و انبارهای صنعتی

فکر می‌کنید انتظارات شما از یک کارخانه هوشمند چه چیزهایی می‌تواند باشد؟! شاید در سال‌های قبل روشن و خاموش کردن یک پریز برق از راه دور یک پروژه IOT محسوب می‌شد اما امروزه به خوبی می‌دانیم که چنین نیست. چنین پروژه‌های ساده‌ای، ۴ لایه اینترنت اشیا را در بر نمی‌گیرد. مثالی که در مورد یخچال هوشمند در دو پاراگراف قبل آوردیم را در مورد انبار یک کارخانه در نظر بگیرید و اینکه تا چه حد کار انبارداری و مدیریت موجودی، ساده‌تر از گذشته می‌شود.

در واقع انتظاری که ما از اینترنت اشیاء داریم این است که بستر مناسب برای برقراری ارتباط ما با اشیاء اطرافمان را فراهم کند و در عین حال اجسام و وسایل اطراف ما هم از رفتارهای ما الگوسازی کنند. می‌شود گفت که اینترنت اشیاء، رفتار ما با اشیا را بهبود می‌دهد و این ارتباط به مرور زمان بهتر هم می‌شود. پس با طیف وسیعی از برنامه‌های کاربردی قابل توسعه روبرو هستیم. برنامه‌هایی برای کنترل دستگاه‌های هوشمند، کنترل و امنیت، سیستم‌های گرمایشی و سرمایشی هوشمند و کنترل و نظارت بر مصرف انرژی (آب، برق، گاز). اینترنت اشیا در هر یک از بخش‌های تولید، انبار، کنترل کیفی تجهیزات و محصولات، ایمنی، نگهداری و تعمیر، فروش و پشتیبانی گسترده شده است.

کاربرد اینترنت اشیا در کشاورزی

کاربرد انواع سنسورها و ردیاب‌ها در مزارع، مراتع، محصولات کشاورزی و دام‌ها منجر به کنترل و نظارت کامل بر کیفیت تولیدات کشاورزی و دامی می‌شود. خودکارسازی فرآیندهای کشاورزی یکی از مهم‌ترین کارهایی است که اینترنت اشیا انجام می‌دهد. اینترنت اشیا در کشاورزی در تشخیص املاح و سختی خاک به کشاورزان کمک می‌کند و براساس اطلاعات ذخیره شده گیاهان و بذرهای مناسبی که قابلیت رشد و باروری در محیط مورد نظر را دارند، در اختیار کشاورزان قرار می‌دهد.

اینترنت اشیا در تمامی ماشین‌آلات و تجهیزات کشاورزی مورد استفاده قرار می‌گیرد و کلیه‌ی اطلاعات مربوط به تعمیرات قطعات آن‌ها، هزینه‌های مربوط به سوخت، بیمه، تعویض و نگهداری قطعات را در اختیار کشاورزان قرار می‌دهد تا در مواقع لزوم از آن‌ها استفاده کنند و همچنین نظارت کامل به آن‌ها داشته باشند. تهیه گزارش‌های دقیق در این زمینه نقش به‌سزایی در تصمیم‌گیری‌های مهم صنعت کشاورزی دارد.

بررسی رطوبت خاک و نیاز به آبیاری از جمله کارهایی است که کشاورزان همواره درگیر آن هستند. IOT در کشاورزی می‌تواند میزان خشکی و یا رطوبت خاک را اندازه‌گیری و ذخیره کند سپس گزارش کاملی از زمان‌های آبیاری شده در اختیار کشاورزان قرار دهد. اینترت اشیا در کشاورزی به صورت خودکار تشخیص می‌دهد که با توجه به بذر کاشته شده، موعد آبیاری بعدی محصول چه زمانی باشد. دریافت اطلاعات از سنسورهای مختلف، به کشاورزان کمک می‌کند همواره از وضعیت زمین‌های تحت کشت خود اطلاعات دقیقی داشته باشند.

کاربرد اینترنت اشیا در حوزه سلامت

IOT در پزشکی کاربردهای بساری دارد. اغراق نیست اگر بگوییم که امروزه اینترنت اشیا در حوزه سلامت به اوج پیشرفت خود رسیده است. ربات‌هایی که به راحتی وارد بدن بیمار می‌شوند و حساس‌ترین عمل‌ها را انجام می‌دهند و یا عکس‌برداری می‌کنند، دستگاه‌هایی که به بیماران وصل می‌شوند و گزارش کامل از وضعیت بیمار تهیه می‌کنند و… شاید زمانی این چیزها را فقط در فیلم‌های تخیلی می‌توانستیم ببینیم اما اکنون در بیمارستان‌ها چنین امکاناتی وجود دارد.iot در پزشکی نقش بسیاری دارد. از نظارت و ردیابی تجهیزات بیمارستانی و آمبولانس‌ها گرفته تا اتاق عمل!

برنامه‌های کاربردی و خدماتی IOT در پزشکی با استفاده از سنسورهای پوششی قادر به تشخیص فعالیت‌های زندگی رومزه افراد هستند و تاثیر زیادی در زندگی افراد دارد که نهایتا منجر به افزایش سن جمعیت می‌شود. امروزه در صنعت پزشکی از اشیایی در داخل بدن انسان استفاده می‌شود که می‌توانند با پزشک ارتباط برقرار کنند. دستگاه‌هایی که با کمک اینترنت اشیاء به صورت کاملا خودکار و به وسیله اندازه‌گیری سایز قلب، وضعیت سلامت بیمار را بررسی می‌کنند و در صورت نیاز به شوک برقی می‌توانند به صورت خودکار تصمیم‌گیری کنند و همچنین یک پزشک می‌تواند از راه دور وضعیت بیمار خود را پیگیری کند.

خدمات اینترنت اشیا در پزشکی

یک نمونه جالب از خدمات اینترنت اشیا در حوزه سلامت، دستبندهایی هستند که ریتم ضربان قلب فرد را کنترل می‌کنند و به محض نامنظم شدن احتمال بروز خطر و یا حتی سکته قلبی را تشخیص داده و اگر شخص نتواند تکان بخورد، به صورت اتوماتیک با دکتر یا بیمارستان تماس می‌گیرد. اینترنت اشیا در پزشکی خدمات بی‌شماری ارائه می‌دهد. تلفن همراه با قابلیت حسگر RFID به عنوان یک پلتفرم برای نظارت بر پارامترهای پزشک و تحویل دارو مورد استفاده قرار می‌گیرد. به این ترتیب اینترنت اشیا در پیشگیری از بیماری و بررسی وضعیت سلامتی بیمار نظارت دارد و در نظام اجتماعی ما تأثیر می‌گذارد.

اینترنت اشیا در پزشکی می‌تواند با ذخیره پرونده بیماران و ثبت سابقه پزشکی افراد، در شرایط اضطراری جان آن‌ها را نجات دهد. به ویژه افراد داری بیماری‌های خاص مثل سرطان، دیابت، آلزایمر و.. که ممکن است استفاده بعضی از داروها برای آنها ممنوع باشد اما در وضعیت هوشیاری نباشند که خودشان بتوانند این اطلاعات را به پزشک یا پرستار بدهند. Iot در پزشکی به ارتقا سطح کیفی زندگی بیماران منجر می‌شود. همچنین باعث کاهش مراجعه به بیمارستان و هزینه‌های بستری می‌شود. اینترنت اشیا موجب افزایش ایمنی و امنیت مراکز بیمارستانی می‌شود و بر فرآیندهای درمانی و مراقبتی کنترل و نظرات دارد. این امر در مواقعی مثل ویروس کرونا که میزان واگیر و شیوع بالایی دارد بسیار مؤثر است چرا که اینترنت اشیا از مراجعه غیرضروری بیماران به بیمارستان‌ها جلوگیری می‌کند.

کاربرد اینترنت اشیا در آموزش

برگزاری کلاس‌های آنلاین، وبینارهای آموزشی و ویدئو کنفرانس‌ها بزرگترین خدمتی بوده که اینترنت اشیا در آموزش به بشر ارائه داده است. در این کلاس‌های آنلاین امکان ارتباط دوسویه بین شاگردان و استاد برقرار شده و کلاس سر ساعت مشخص برگزار می‌شود. هر شرکت‌کننده به وسیله دستگاه‌های هوشمند و با نصب برنامه کاربردی وارد کلاس شده و از آموزش‌های استاد استفاده می‌کند. بد نیست بدانید یکی از مشاغلی که در آینده و با گسترش iot در آموزش، به شدت تحت تأثیر قرار می‌گیرد، معلم‌های مدرسه و استادان دانشگاه هستند.

مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها همیشه جایی برای انتقال اطلاعات و دانش بوده‌اند اما در زمانه‌ای که شما می‌توانید از طریق اتصال به اینترنت به بهترین و کاملترین اطلاعات دسترسی داشته باشید دیگر چه لزومی دارد که به مدرسه یا دانشگاه بروید. برای استادان و معلمان هم لطف بزرگی است که به جای اینکه یک مبحث را بارها و بارها آموزش دهند، فقط یک بار به بهترین نحو آموزش دهند و در اینترنت ارائه دهند. معلم‌ها و استادان می‌توانند تکالیف دانش آموزان و دانشجویان را از طریق اینترنت دریافت کرده و حتی آزمون‌های آنلاین برگزار کنند. اینترتت اشیاء در آموزش باعث صرفه‌جویی درمصرف کاغذ هم می‌شود که این خودش خدمت بزرگی به سلامت محیط زیست است.

اینترنت اشیا در آموزش و کتابخوانی تأثیر بسیاری دارد. برنامه‌های کاربردی کتاب بر اساس سلیقه شما کتاب‌های مناسب را به شما پیشنهاد می‌دهند. این کار درست مانند این است که شما دوستی دارید که کتاب‌هایی را به شما معرفی می‌کند که شما از دیدن آن‌ها خوشحال می‌شوید. اینترنت اشیا در آموزش می‌تواند باعث ایجاد انگیزه در افراد شود و آن‌ها را در رسیدن به مطالب آموزشی مورد علاقه‌شان یاری کند.

اینترنت اشیا در صنعت خودرو و حمل و نقل

IOT در صنعت خودرو هم در زمینه خودروهای شخصی و هم در زمینه خودروهای ناوگان نقش دارد. در خودروهای شخصی با استفاده از ردیاب‌ها و دزدگیرهای ماشین هوشمند می‌توان احتمال سرقت خودرو را به میزان قابل توجهی کاهش داد. همچنین کلیه هزینه‌های خودرو را کنترل کرد و یادآورهای مربوط به بیمه و هزینه‌های مصرفی را فعال نمود. اینترنت اشیا در مسیریابی خودرو تاأثیر دارد و برنامه‌های کاربردی خوبی در این زمینه طراحی و پیاده‌سازی شده‌اند. کاربران در این برنامه‌ها می‌توانند پمپ بنزین، استراحتگاه‌ها و مکان‌های مورد نظر خود را به راحتی بیابند.

IOT در ناوگان حمل و نقل

همچنین IOT در هوشمندسازی ناوگان حمل و نقل نیز تأثیر زیادی داشته و علاوه بر افزایش نظم، ایمنی و امنیت رانندگان و وسایل نقلیه باعث کاهش هزینه‌های ناوگان در سوخت و تعمیر و نگهداری قطعات نیز می‌شود. از جمله کاربردهای اینترنت اشیاء در زمینه رانندگی، ضبط رفتار وحرکات راننده با استفاده از سنسورهای مختلف است که در خودرو نصب می‌شود. تحلیل رفتار رانندگان بر اساس سرعت رانندگی آن‌ها، حرکت بین خطوط، شتاب، حرکت پیچ‌ها و.. به مدیریت ناوگان کمک می‌کند رانندگان پرخطر را شناسایی کرده و قبل از وقوع تصادف در مورد عادات رانندگی آن‌ها هشدار دهد. اینترنت اشیا در امنیت جاده‌ها تأثیر جالب توجهی دارد. با هوشمندسازی ناوگان خودروها و تجهیزات وسایل نقلیه به سیستم‌های موقعیت‌یاب جهانی، فناوری اینترنت اشیا قادر خواهد بود مقدار کالای در حال حمل، مبدا و مقصد سفارش را مشخص کند.

با کمک اینترنت اشیا می‌توان کلیه اطلاعات مربوط به خودورهای ناوگان را ذخیره کرد و از آن در راستای ارتقاء ناوگان استفاده کرد. این داده‌ها و اطلاعات در صنعت خودرو در تصمیم‌گیری‌های مهم ناوگان نقش داشته و تا حد زیادی از بروز حوادث ناخواسته جلوگیری می‌کند. سنسورهای مربوط به ترمزهای شدید، احتمال بروز تصادفات جاده‌ای را تشخیص داده و با توجه به دیگر اطلاعات خودرو می‌توان عوامل مؤثر بر تصادف‌ها را تشخیص داد. به این ترتیب خودروهای هوشمند می‌توانند تصادفات کمتری را تجربه کنند و از تجربه‌های قبلی رانندگان دیگر استفاده کنند. iot در خودروهای هوشمند زمانی که با امکانات شهر هوشمند آمیخته شود قابلیت‌های بیشتری را هم به دنبال دارد. از جمله سیستم‌های هوشمند کنترل ترافیک و سیستم‌های هوشمند پارکینگ که با زیرساخت‌های اینترنت اشیاء پیاده‌سازی می‌شوند.

دیگر کاربردهای اینترنت اشیا

یکی از کاربردهای جالب توجه اینترنت اشیا در صنعت خودروسازی شبیه‌سازی راننده است که شرکت تسلا از بزرگ‌ترین تولید کننده‌های خودروهای خودران پیشرفت های جالبی در این حوزه داشته است.

اینترنت اشیاء در حوزه‌های دیگر صنعت مثل اتوماسیون تولید، تحلیل و پیش‌بینی بازارهای رقابتی، مدیریت زنجیره تأمین و… نقش دارد. با اجرای فناوری اینترنت اشیا، شرکت‌ها قادرند به تمامی محصولات و خدمات خود به صورت آنلاین دسترسی داشته باشند و با تحلیل و بررسی اطلاعات کامل و یکپارچه، تصمیم‌های مهمی بگیریند. در حقیقت این امر شرکت‌ها را برای چالش‌های پیش رو آماده‌تر می‌سازد.